Agufié(-roso)
Rosa dumalis
Rosaceae
Àutri noum : Agoulencié, Agrufié, Agoulancié, Grato-quiéu, Tapo-cuou.
Nom en français : Églantier commun.
Descripcioun :Aquel agufié, Rosa dumalis, trachis dins li relarg mountagnous e roucaious. Douno d'èr à Rosa canina, mai èi bèn mens coumun. Èi mai rabasset, emé de fueio souvènt verdalo e de flour pus acoulourido, roso vivo. La diferènci founso èi de vèire dóu coustat de l'ourifice calicinau qu'èi mai grand (>1/4 de la larjour, vèire la fotò). Aquel agufié-roso, presenta aqui èi Rosa dumalis s.s. (sènso glando sus lou pecou, dènt di fueioun coumpausado e sènso péu souto li fueio).
Usanço :Tóuti lis agufié fan de fru (grato-cuou, agoulènço...), riche en vitamino C e anti-enflamatiéu, que soun bon à manja, majamen en counfituro.
Port : Aubret
Taio : 1 à 2 m
Fueio : coumpausado
Tipe bioulougico : Faneroufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Rosa
Famiho : Rosaceae
Ordre : Rosales
Coulour de la flour :
Roso
Petalo : 5
Ø (o loungour) flour : 30 à 50 mm
Flourido : Printèms
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 0 à 1800 m
Aparado : Noun
Mai à jun
Liò : Roucaio
- Espinas
- Tepiero seco
Estànci : Mountagnard à Subaupen
Couroulougi : Éurasiatico-Cèntre-Ouèst
Ref. sc. : Rosa dumalis Bechst., 1810
Vesso(-fausso-jaisso)
Vicia lathyroides
Fabaceae Leguminosae
Noms en français : Vesce fausse gesse, Vesce printanière.
Descripcioun :Aquelo vesso, primo e basso, a de pichòti flour soulitàri e vióuleto sènso pecou. Vèn bèn dins li relarg sablous. Li fueio, pelouso, d'en bas an 2 parèu de fueioun, e mai pèr li fueio d'en aut (3 à 4 parèu emé uno vediho simplo). Li dóusso soun sènso péu e negro un cop maduro. Ei bessai poussible de s'engana emé Vicia peregrina, mai aquelo a de fueioun mai prim e un pichot pecou que l'estaco à la cambo. Coumpara emé la vesso-di-gròssi-dóusso.
Usanço :Ramenten qu'èi pas counseia de manja de grano de vesso, que soun empouisounanto e dounon uno malautié néuroulougico, lou latirisme (presènci d'ODAP).
Port : Erbo
Taio : 5 à 25 (40) cm
Fueio : coumpausado
Tipe bioulougico : Teroufite
Cicle bioulougico : Planto de l'an
Gènre : Vicia
Famiho : Fabaceae
Famiho classico : Leguminosae
Ordre : Fabales
Coulour de la flour :
Vióuleto
Petalo : irreguliero
Ø (o loungour) flour : Pancaro entresigna
Flourido : Printèms
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 0 à 1700 m
Aparado : Noun
Liò : Sablo
- Roucaio
- Champ
Estànci : Termoumediterran à Mountagnard
Couroulougi :
Pancaro entresigna
Ref. sc. : Vicia lathyroides L., 1753